Założenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z gwarancjami wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji w sieciach społecznościowych.
Korzystanie z portali społecznościowych jest zjawiskiem powszechnym, a liczba ich użytkowników ciągle się zwiększa. Stały się one jedną z podstawowych form komunikacji, a informacje umieszczane przez innych użytkowników stanowią źródło wiedzy na temat bieżących wydarzeń. Są one również jedną z podstawowych płaszczyzn debaty dotyczącej aktualnych zagadnień społecznych i politycznych, a wykluczenie z udziału w tym forum prowadzi do marginalizacji w ramach całego dyskursu publicznego.
AKAPITY i fragmenty poniżej. Całość projektu na stronie Ordo Iuris.
REGULACJA DZIAŁANIA PORTALI SPOŁECZNOŚCIOWYCH W UNII EUROPEJSKIEJ I JEJ PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH
Wątpliwości Komisji Europejskiej budzą m.in. następujące praktyki operatorów sieci społecznościowych:
- stosowanie postanowień regulaminu, które uniemożliwiają użytkownikom wszczynanie postępowań w państwie miejsca zamieszkania użytkownika;
- zamieszczanie w regulaminach klauzul przewidujących jurysdykcję sądów stanu Kalifornia w USA i stosowanie prawa tego stanu jako właściwego;
ZASADNOŚĆ REGULACJI SZCZEGÓLNEJ DLA PORTALI SPOŁECZNOŚCIOWYCH
W zakresie wiążącym się z realizacją tych funkcji portale społecznościowe na przestrzeni ostatnich kilku lat stały się jednym z podstawowych i powszechnych narzędzi realizacji praw i wolności, które zostały zagwarantowane postanowieniami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, dalej jako: „Konstytucja RP”). Dotyczy to w szczególności art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.[…]
Trzeba podkreślić, że największe portale społecznościowe mają na właściwych rynkach pozycję dominującą, a nawet monopolistyczną. Ma to szczególne znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę implikacje takiego zjawiska dla społeczeństwa. W czasach, kiedy coraz więcej osób czerpie informacje głównie z mediów społecznościowych, udostępniane za ich pośrednictwem treści mają ogromny wpływ na opinię publiczną oraz na podejmowane przez ich użytkowników decyzje w sprawach, które są przedmiotem prowadzonych dyskusji.
WPROWADZENIE DEFINICJI LEGALNEJ PORTALU SPOŁECZNOŚCIOWEGO
Proponuje się wprowadzenie definicji legalnej „udostępniania portalu społecznościowego”, zgodnie z którą wskazane pojęcie należałoby rozumieć jako:
- usługę świadczoną drogą elektroniczną,
- która umożliwia udostępnianie przez usługobiorców innym korzystającym z niej usługobiorcom różnego rodzaju treści, w szczególności: komunikatów pisemnych, zdjęć, nagrań audio oraz wideo, bez uprzedniej weryfikacji treści przez usługodawcę,
- z której korzysta ponad dwa miliony użytkowników na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
ZAKAZ OGRANICZANIA DOSTĘPU DO USŁUGI
Postuluje się wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym ograniczanie dostępu do usługi elektronicznej „udostępniania portalu społecznościowego” przez zablokowanie lub usunięcie profilu usługobiorcy, a także ograniczenie lub uniemożliwienie udostępniania treści innym użytkownikom, byłoby co do zasady niedozwolone.
ZAKAZ STOSOWANIA PRZEZ PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE KRYTERIÓW UDOSTĘPNIANIA I ROZPOWSZECHNIANIA TREŚCI, KTÓRE DYSKRYMINUJĄ UŻYTKOWNIKÓW
Praktyka funkcjonowania serwisów społecznościowych pokazuje, że negatywny wpływ na faktyczną możliwość korzystania w debacie publicznej z konstytucyjnej wolności słowa ma nie tylko bezpośrednie usuwanie treści, ale też ograniczanie dostępu do nich poprzez stosowanie dyskryminacyjnych kryteriów dostępu do tych stron. Może to wynikać zarówno z uwzględniania w algorytmach rozpowszechniania treści kryteriów światopoglądu, religii, płci, rasy lub narodowości, jak i z modyfikowania standardowo funkcjonujących algorytmów wobec konkretnych profili, stron lub materiałów ze względu na którąś z wymienionych przesłanek.
WEWNĘTRZNA PROCEDURA ODWOŁAWCZA
Bez wątpienia ograniczenie lub wyłączenie dostępu do usługi, w przypadku spełnienia określonych przesłanek ma wpływ sferę praw i wolności obywatelskich.
Dlatego wstępnie podjęta decyzja administratora portalu nie powinna mieć charakteru arbitralnego i ostatecznego.
SĄDOWA PROCEDURA ODWOŁAWCZA
Biorąc pod uwagę, że omawiane zagadnienia odnoszą się do ograniczenia praw i wolności obywatelskich, oprócz wprowadzenia wewnętrznej procedury odwoławczej, konieczne jest zagwarantowanie usługobiorcy dostępu do sądu.
ZASADA JURYSDYKCJI KRAJOWEJ Proponuje się wprowadzenie ustawowych gwarancji zasady stosowania prawa polskiego oraz jurysdykcji sądów krajowych. Powinna ona dotyczyć szczególnych regulacji odnoszących się do usługi „udostępniania portalu społecznościowego”, w sytuacji gdy:
- usługa jest dostępna na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- lub usługobiorca korzysta z usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- lub usługa jest kierowana do usługobiorców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności gdy dostępne jest korzystanie z niej w języku polskim lub jest reklamowana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
SANKCJA ZA BRAK STOSOWANIA SIĘ DO PRZEPISÓW LUB ORZECZEŃ SĄDU
Proponuje się również wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym możliwe będzie nałożenie administracyjnej kary pieniężnej w wysokości do 3% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym, w ramach działalności na terenie Rzeczypospolitej. Stosowanie sankcji w przypadku uporczywego naruszania praw konsumentów przez portale społecznościowe rekomenduje komisarz europejska ds. sprawiedliwości, spraw konsumenckich i równości płci.
